Geactualiseerd meerjaren perspectief bestaand beleid

Effecten raadsvoorstellen en brieven t/m mei 2021

Bibliotheek

In de raadsbrief van 19 januari 2021 (ibabs 1960: Uitkomsten participatietraject bibliotheek) is aangegeven dat door het uitvoeren van de participatieopdracht en de motie Zijdepark eerdere bezuinigingsbesluiten met betrekking tot de bibliotheek uitgesteld moeten worden. Deze bezuinigingstaakstelling (die inging per 2022) zal niet per 2022 gerealiseerd kunnen worden. Dit omdat het besluit over de nieuwe bibliotheek pas in de loop van 2021 zal zijn genomen en de bibliotheek tijd nodig heeft om het besluit uit te voeren.

Decembercirculaire 2020

De inkomsten uit de algemene uitkering zijn op basis van de decembercirculaire geactualiseerd. De effecten hiervan op het begrotingssaldo zijn in beeld gebracht en eerder aan de raad gecommuniceerd (ibabs 2151).

Onderzoek huisvesting raad

De huisvesting van raad en griffie in Swaensteyn voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. De raad heeft besloten (ibabs 1686) tot een onderzoek naar hoe de huisvesting van raad en griffie het beste vorm kan krijgen. De resultaten hiervan worden later dit jaar bekend. Deze onderzoekskosten leiden tot kapitaallasten.

Onderzoek huisvesting stadsbeheer

De huisvesting van de decentrale locaties van stadsbeheer voldoet niet meer aan de minimale eisen van de huidige tijd. De raad besloten (ibabs 1827) tot een onderzoek naar hoe de huisvesting van de decentrale locaties het beste vorm kan krijgen. De resultaten daarvan worden later dit jaar bekend. Deze onderzoekskosten leiden tot kapitaallasten.

Rijksbudget BUIG

In november 2020 is het voorlopige Rijksbudget BUIG 2021 bekend gemaakt door het Rijk. De gemeenteraad is hier eerder over geïnformeerd middels raadsbrief 2003. Er wordt rekening gehouden met een stijging van het aantal mensen in de bijstand. Door de coronacrisis verliezen meer mensen hun baan en maken meer mensen gebruik van een uitkering. Het is nog onduidelijk of de gemeente extra middelen ontvangt om de effecten vanaf 2022 en verder op te vangen.

Theaters

De Raad heeft eerder besloten om het bestaande budget voor theaters met € 45.000 te verhogen (ibabs 1654). Hiervan komt € 25.000 ten laste van het begrotingssaldo. De overige € 20.000 wordt gedekt uit herprioritering binnen bestaande middelen in programma "Sport, Cultuur & Recreatie".

Exogene en autonome ontwikkelingen

Compensatieregeling voogdij/18+

Per 1 januari 2022 wordt het woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet aangepast. Het woonplaatsbeginsel bepaalt welke gemeente financieel verantwoordelijk is voor geleverde jeugdhulp. Dit heeft gevolgen voor jeugdhulpuitgaven en de verdeling van de algemene uitkering over de gemeenten. Als gevolg van de wijziging van het woonplaatsbeginsel wordt ook de compensatieregeling voor Voogdij 18+ herzien. Deze compensatieregeling compenseerde de gemeenten achteraf voor tekorten op het Voogdij/18+ budget.  Door aanpassing van deze regeling, en een beperkte overgangsregeling, zal de gemeente in 2022 mogelijk ca. € 3,6 mln. minder aan compensatie ontvangen. De raad is hier eerder over geïnformeerd via raadsbrief 2301.

GGD & Veilig Thuis Haaglanden

De raad heeft in haar zienswijze op de begroting 2021 van de gemeenschappelijke regeling (GR) gevraagd overeenstemming te bereiken over een transparante, eenvoudige, beheersbare en toetsbare systematiek voor het doorbelasten van overhead vanuit de uitvoeringsorganisatie Den Haag aan de GR. Voor Leidschendam-Voorburg leidt de nieuw vastgestelde systematiek tot een kostenstijging van € 50.000 ten opzichte van de in de begroting opgenomen middelen hiervoor.

Huisvesting stadsbeheer

De huisvesting van de decentrale locaties van stadsbeheer voldoet niet meer aan de eisen van de huidige tijd. In de kaderbrief 2021-2024 is melding gemaakt van de te verwachte kapitaallasten. Deze zijn in de programmabegroting 2021-2024 verwerkt. Op dit moment loopt er een onderzoek naar hoe de huisvesting decentrale locaties het beste vorm kan krijgen. De resultaten daarvan worden later dit jaar bekend. Verwacht wordt dat de kapitaallasten met betrekking tot de kosten van de bouw van de nieuwe huisvesting een jaar later dan eerder verwacht aanvangen.

Jeugdhulp

De afgelopen jaren zijn tal van beheersmaatregelen getroffen om te besparen op de jeugdhulpuitgaven. Het gaat om de volgende maatregelen:  -         Invoering van resultaatfinanciering; -         Inzet van een praktijkondersteuner jeugd (POH-jeugd) bij de huisartsenpraktijken;  -         Inzet op versnelde doorstroom naar de Wet Langdurige Zorg (WLZ);  -         Regievoering op complexe casuïstiek waarbij veiligheid van het kind in het geding is;  -         Versterking van de samenwerking tussen het lokale team, schoolmaatschappelijk werk en de POH-jeugd;  -          Verhelderen van de afbakening tussen Jeugdwet en onderwijs; Deze ingezette maatregen komen overeen met de beheersmaatregelen die AEF ook in hun rapport benoemt als de maatregelen die gemeenten lokaal kunnen nemen. AEF signaleert eveneens dat de opbrengsten van deze lokale maatregelen beperkt zijn. In de meerjarenbegroting was rekening gehouden dat dit een besparing van € 1,9 miljoen zou opleveren vanaf 2023. Op basis van huidige inzichten lijkt dat niet langer realistisch. Het huidige beeld is dat de maatregelen maximaal zullen leiden tot het voorkomen van verdere groei en stabilisatie van de kosten jeugdhulp. De invoering van resultaatsfinanciering is vertraagd door de verloren rechtszaak die de aanbieders tegen de gemeenten hadden aangespannen. In de nieuwe contracten van 2021 worden weliswaar stappen gezet om te komen tot betere sturing op zorgaanbieders door het opnemen van bestedingsplafonds en het maken van resultaatafspraken, maar daarmee kunnen niet dezelfde besparingen worden gerealiseerd. De inzet van praktijkondersteuners bij huisartsen zou moeten leiden tot een besparing op inzet van de jeugd GGZ. In de praktijk is dit effect nog beperkt. Nog niet alle huisartsenpraktijken maken gebruik maken van een POH-er. Daarnaast vergt de inzet van de praktijkondersteuners nog om een verdere doorontwikkeling. Het huidige beeld is dat het langer duurt voordat deze maatregel financieel effect oplevert. Deze ontwikkeling is ook zichtbaar bij andere gemeenten die bezig zijn met de implementatie van POH-jeugd. De coronacrisis heeft gezorgd voor verdere vertraging in de implementatie en doorontwikkeling van de maatregelen.  De coronacrisis heeft daarnaast impact op de ontwikkeling van jeugdigen. Op korte termijn moet rekening moet worden gehouden met extra instroom binnen de jeugdhulp. Zoals het AEF rapport aangaf ligt de sleutel om tekorten op de jeugdhulp te beperken bij het Rijk. Het Rijk is de gemeenten in april tegemoetgekomen met de incidentele ophoging van het budget voor jeugdhulp in 2021. Verwacht wordt dat het nieuwe kabinet de gemeente de middelen geeft om de tekorten verder terug te dringen of op te vangen.

Onderwijshuisvesting

De planning van de projecten onderwijshuisvesting is geactualiseerd. Door de keuze om de voorbereiding voor de verbouwing of (gedeeltelijke) nieuwbouw van de Maria Bernadette basisschool in 2021 niet op de pakken vangen de kapitaallasten voor dit gebouw 1 jaar later (2024 i.p.v. 2023) aan.  Daarnaast is in het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs vastgesteld dat de nieuwbouw van de Driemaster later wordt opgeleverd. Hierdoor ontstaat een voordeel in 2023 en 2024.

Wmo

Bij ongewijzigd beleid is de verwachting dat het tekort op de Wmo in 2021 stijgt met € 1,3 miljoen en verder oploopt naar € 2,2 miljoen in 2025. De grootste stijging komt voort uit gecontracteerde zorg voor begeleiding en huishoudelijke ondersteuning. Er zijn twee grote oorzaken van de te verwachte stijging. De invoering van het abonnementstarief en het langer zelfstandig wonen. Hierdoor neemt de omvang en complexiteit van thuiswonende mensen met beperkingen toe. De effecten van het abonnementstarief zijn met name zichtbaar op huishoudelijke ondersteuning en woningaanpassingen. Het langer zelfstandig wonen heeft effecten op alle budgetten, maar is het sterkst zichtbaar bij begeleiding. De raad is hier eerder over geïnformeerd via raadsbrief 2301.

Loon- en prijsontwikkelingen

Aanpassen batenbudgetten aan prijspeil 2022

De verwachte inflatie heeft gevolgen voor de gemeentelijke uitgaven in 2022. Een deel van deze lastenstijging wordt opgevangen door de stijging van de gemeentelijke belastingen, leges en tarieven. Deze worden jaarlijks bijgesteld aan de inflatie. Om die reden wordt er voor de verwachte stijging van de gemeentelijke baten in deze kadernota een stelpost opgevoerd. Bij het opstellen van de programmabegroting 2022 wordt deze uitgewerkt.

Aanpassen lastenbudgetten aan prijspeil 2022

In de kadernota zijn stelposten opgenomen om de loon- en prijsstijgingen op te kunnen vangen. Bij het opstellen van de programmabegroting 2022 worden deze  uitgewerkt. Deze indexeringspercentages zijn gebaseerd op de verwachte loon- en prijsstijgingen zoals opgenomen in de macro-economische verkenningen 2021 van september 2020 van het Centraal Planbureau. (zie bijlage).

Indexering Onderwijshuisvesting

Conform de verordening Onderwijshuisvesting worden de kredieten onderwijshuisvesting geïndexeerd op basis van de VNG bouwindex. De index 2022 is nog net bekend, daarom wordt voorlopig de index 2021 (6,38%) toegepast. Het ophogen van de kredieten naar prijspeil 2022 leidt pas tot extra kosten vanaf 2024 omdat de kapitaallasten van de betreffende kredieten dan pas gaan lopen. De kredieten van de onderwijsprojecten die al zijn beschikt op basis van een definitief ontwerpbegroting, zijn al opgehoogd voor toekomstige indexeringen en worden dus uitgesloten van verdere indexering (Veurs Voorburg, IKC de Heeswijk en IKC de Tol).

Jeugdgezondheidszorg

De jeugdgezondheidszorg is regionaal georganiseerd bij Stichting JGZ Zuid-Holland West (consultatiebureaus voor kind en jeugd). Uit de begroting van de stichting is gebleken dat er in 2020 niet de juiste indexering is gehanteerd om het basistakenpakket te bekostigen. Dat wordt hiermee gecorrigeerd.

Loon- en prijscompensatie gemeentefonds prijspeil 2022

Jaarlijks wordt in de meicirculaire gemeentefonds bekend gemaakt welke prijscompensatie de gemeenten ontvangen voor een komend begrotingsjaar. Vooruitlopend op de bekendmaking van deze inflatie is op basis van de decembercirculaire een inschatting gemaakt van de loon- en prijscompensatie die de gemeente mag verwachten van het rijk. De exacte uitwerking van deze stelpost vindt plaats bij de meicirculaire 2021.

Volume-ontwikkelingen

Stelpostbeheer openbare ruimte woningbouwprognose

Op basis van de herziene bouwprognose 2020-2029 is er een nieuwe berekening gemaakt voor het toekomstig beheer & onderhoud openbare ruimte.

Volumeontwikkeling gemeente

De actuele woningbouwprognose loopt achter op de prognose van vorig jaar, terwijl de verwachting is dat de bevolking de komende jaren juist harder groeit. De lagere woningbouw leidt tot een neerwaartse bijstelling van de uitgaven in het fysieke domein, terwijl de hogere inwonersgroei leidt tot een toename van de uitgaven in het sociaal domein. De effecten worden in deze kadernota als stelpost opgenomen en in de begroting 2022 uitgewerkt.

Woning- en inwonerprognose

De actuele woningbouwprognose is naar beneden bijgesteld. Dit leidt t.o.v. de ramingen van december tot een neerwaartse bijstelling van de inkomsten uit algemene uitkering.

Fasering Prioriteiten 2021

75 jaar vrijheid en tentoonstelling George Maduro

Door corona zijn de tentoonstelling George Maduro en veel “75 jaar vrijheid” evenementen afgelast in 2020. Het plan was om deze activiteiten in 2021 uit te voeren. De huidige coronamaatregelen maken dat deze activiteiten niet door kunnen gaan. Hierdoor is gekozen om deze evenementen te verplaatsen naar 2022.

Businesscase sociale woningbouw 2020

In de raadbrief 2159 Prioriteiten en jaaragenda 2021 is aangegeven dat de werkzaamheden voor de businesscase sociale woningbouw in Leidschendam-Noord 2020 voorlopig geen doorgang vinden. In plaats daarvan wordt prioriteit gegeven aan plannen met de meeste sociale woningbouw op korte termijn. Het restantbudget uit 2020 van € 218.500 wordt nu in 2022 opgenomen.

Capaciteit omgevingswet

Voor de voorbereiding en implementatie van de invoering van de omgevingswet was in 2020 extra budget begroot. Door het verschuiven van de invoeringsdatum wordt voorgesteld om het budget gefaseerd over te hevelen naar 2021 en 2022.

Kerkenvisie

Er zijn als gevolg van de Coronacrisis in 2020 geen werkzaamheden uitgevoerd voor de Kerkenvisie. De uitkomst van de prioriteitendiscussie heeft geleid tot een verschuiving in de planning naar 2022.

Nota omgevingskwaliteit

De nota omgevingskwaliteit (nieuw welstandsbeleid) wordt in een later stadium opgenomen in het omgevingsplan. De uitvoering hiervan was gepland in 2021. De uitkomst van de prioriteitendiscussie heeft geleid tot een verschuiving in de planning naar 2022.

Reserve mutatie n.a.v. prioriteiten 2021

Voor de projecten die gefaseerd zijn is dekking beschikbaar vanuit de algemene reserve omdat het 'voordeel' hiervoor in 2021 ook aan de reserve is toegevoegd.